بارداری دهان ودندان مراقبت های دوران بارداری دکتر کامیار شاطری

آذر, 1397 بدون نظر دسته‌بندی نشده, مراقبت و نگهداری دکتر کامیار شاطری

ملاحضات دندانپزشکی در دوره بارداری

ملاحضات دندانپزشکی در دوره بارداری بسیار مهم است.

در دوره بارداری (بویژه در سه ماهه سوم) تغییرات هورمونی باعث افزایش التهاب لثه خواهد شد.

افزایش التهاب لثه ، از ماه دوم یا سوم بارداری آغاز می شود.

التهاب لثه تا ماه هشتم افزایش و در ماه نهم اندکی کاهش می یابد.

این تغییرات باعث تشدید پاسخ لثه به عوامل میکروبی دهان می شود.

بنابراین حتی در صورت عدم تغییر حجم میکروبهای دهان ، لثه ملتهب تر و شکننده تر می گردد و راحت تر خونریزی می نمایند.

دکترکامیار شاطری متخصص ارتودنسی درتهران، معتقد است در بسیاری از بانوان در دوران بارداری تمایل به مصرف مواد قندی افزایش می یابد و به دنبال آن شانس پوسیدگی دندانها هم بیشتر می گردد. همچنین به علت مشکلات این دوره مانند حالت تهوع معمولا رعایت بهداشت دهان به صورت مرتب و دقیق انجام نمی شود که تاثیر مضر مصرف مواد قندی بر دندانها را افزایش می دهد. بنابراین برخلاف باور عمومی، فرایند بارداری بخودی خود تاثیر مخرب بر دندانها ندارد بلکه مسائل جنبی آن می تواند مشکل زا باشد.

این متخصص ارتودنسی افزود: این باور که کلسیم دندانها طی بارداری کاهش یافته و صرف جنین در حال رشد می شود و به دنبال آن دندانها ضعیف و مستعد پوسیدگی می شوند از اساس غلط است. حتی در صورت نیاز جنین به مواد معدنی مانند کلسیم، این توده استخوانی بدن مادر است که قربانی می شود و تامین کلسیم جنین را بر عهده می گیرد و دندانها هیچ تاثیری نمی پذیرند.

اهمیت بهداشت دهان در مادران باردار :

انجمن دندانپزشکی آمریکا به مادران باردار پیشنهاد می کند تا رژیم غذایی متعادل و سالمی را در پیش بگیرند و حداقل دو بار در روز دندانها را با مسواک و نخ دندان به دقت تمیز نمایند.

رعایت بهداشت دهان در دوره بارداری بسیار مهمتر است.

این مساله در بیماران با ارتودنسی ثابت اهمیتی مضاعف دارد. بانوان بارداری که تحت درمان ارتودنسی هستند باید از متخصص ارتودنسی خود راهنمایی بگیرند.

به گفته دکتر کامیار شاطری بیماریهای دهان و دندان مادران باردار می‌تواند تاثیری مخرب بر سلامت جنین داشته باشد.

مثلا احتمال تولد نوزادان ناقص یا با وزن کمتر از حد طبیعی در مادرانی که به بیماری لثه پیشرفته مبتلا هستند حدود ۷٫۵ برابر مادران سالم است.

همچنین بیماریهای پیشرفته لثه احتمال بروز “فشار خون بالای دوره بارداری” ( Pre-eclampsia ) را بیش از ۲ برابر افزایش می دهند.

این تاثیرات تنها منحصر به دروه بارداری نیست.

حتی پس از زایمان و در زمان شیردهی نیز میکروبهای پوسیدگی زا می توانند از دهان مادر به نوزاد منتقل شده و دندانهای شیری کودک را در معرض خطر قرار دهند.

درمانهای دندانپزشکی در مادران باردار :

دکتر شاطری تاکید کرد بهترین زمان برای انجام درمانهای دندانپزشکی در دوره بارداری، سه ماهه دوم است.

در سه ماهه اول بارداری با توجه به تکامل اولیه بافتها، حساسیت جنین بیشتر است.

در سه ماهه سوم بارداری نیز افزایش وزن جنین، درمان دندانپزشکی را برای مادر سخت می نماید.

اگر در سه ماهه سوم بارداری به دندانپزشکی می روید سعی کنید موقع نشستن روی صندلی دندانپزشکی برای راحتی بیشتر ، یک بالش کوچک همراه خودتان داشته باشید.

مدت طولانی در حالت دراز کشیده قرار نگیرید.

درمانهای دندانپزشکی غیر ضروری یا زیبایی (مانند سفید کردن دندانها یا بلیچینگ ) را به پس از بارداری موکول نمایید.

درمانهای دندانپزشکی که جهت کاهش عوامل عفونی حفره دهان انجام می شود مانند حذف پوسیدگی یا جرم گیری و نیز درمانهای اورژانسی دندانپزشکی مانند عصب کشی (معالجه ریشه) یا کشیدن دندان تخریب شده، با رعایت ملاحظات خاص در دوره بارداری بلامانع است.

ملاحظات مصرف داروها در بارداری :

یکی از متداولترین داروهای دندانپزشکی “بی حسی موضعی” و شایع ترین نوع آن لیدوکائین (به همراه یک نوع داروی رگفشار مانند آدرنالین) است.

با توجه به احتمال عبور این داروها از جفت، پیشنهاد می گردد تا حداقل دوز مصرفی بکار رود.

به هرحال بیمار بویژه مادر باردار باید تا حدی داروی بی حسی موضعی دریافت کند که حین درمان دندانپزشکی دردی احساس نکند. تحمل درد بویژه درد دندان در مادران باردار می تواند تاثیر نامطلوبی بر کیفیت زندگی مادر و طبعا جنین داشته باشد.

آنتی بیوتیکها که نقش محوری در کنترل عفونتهای دندانی دارند.

این داروها هم به عنوان پیشگیری کننده و هم در درمان عفونتها بکار می روند.

با توجه به عوارض برخی از آنها در دوره بارداری و نیز شیردهی، مصرف خودسرانه آنتی بیوتیک ممنوع است و تنها با تجویز پزشک قابل استفاده است.

معمول ترین ضد درد خوراکی در بارداری استامینوفن ( بدون کدئین) است.

هر چند در شش ماه اول بارداری، بروفن (ایبوبروفن یا ژلوفن) هم قابل استفاده است.

داروهای حاوی ترکیبات آسپرین به علت افزایش احتمال خونریزی، در دوره بارداری تجویز نمی گردند.

اکیدا به مادران باردار توصیه می گردد که هیچ دارویی را (حتی داروهای گیاهی) بدون مشورت و تجویز پزشک استفاده نکنند.

رادیوگرافی دندانپزشکی در مادران باردار :

در رادیوگرافی های پزشکی و دندانپزشکی از اشعه ایکس برای تصویر برداری استفاده می شود.

اگر چه خاصیت جهش زایی برای اشعه ایکس اثبات شده است.

ولی میزان اشعه ای که در رادیوگرافی های دندانپزشکی استفاده می شود بسیار پایین است.

بدن هر انسان به صورت روزانه از فضای اطراف اشعه ماوراء بنفش خورشید، اشعه های رادیواکتیو ناشی از سنگهای زمین، اشعه کیهانی و انواع تشعشات دستگاههای الکتریکی را جذب می کند.

تشعشع کیهانی بویژه در سفرهای هوایی بیشتر است.

میزان اشعه رادیوگرافیهای دندانپزشکی بقدری ناچیز است که خطر احتمالی آن از تابش شدید اشعه خورشید یا اشعه ناشی از دو ساعت سفر معمولی با هواپیما کمتر است.

بنابراین خطر فرضی این رادیوگرافیها در حد خطر بسیاری از فعالیتهای روزمره و معمول بوده و قابل اغماض است.

متخصصین ارتودنسی برای افرادی که در مرحله آغاز درمان ارتودنسی ثابت هستند معمولا چند نوع رادیوگرافی دندانی تجویز می نمایند.

تهیه این رادیوگرافی ها با توجه به میزان اندک اشعه بکار رفته باعث نگرانی نیست.

میزان اشعه رادیوگرافی های دندانپزشکی ، با اشعه رادیوگرافی های پزشکی و سی تی اسکن و … قابل مقایسه نیست و در مقایسه با آن ها بسیار ناچیز است؛

با وجود این لازم است برای همه بیماران بویژه خانم های باردار ، اصول حفاظت اشعه رعایت شود، که عبارتند از :

تهیه رادیوگرافی فقط در صورت ضرورت، محدود بودن تعداد و دوز اشعه رادیوگرافی، محدود کردن ناحیه تابش اشعه به بدن با کاربرد پیش بند سربی و … . در مجموع با توجه به شرایط مادر باردار و نوع مشکل دندانپزشکی ، کاربرد رادیوگرافی با تجویز دندانپزشک و رعایت پروتکلهای حفاظت اشعه بلامانع است.

درمان دندانپزشکی در بارداری :

سه ماهه اول بارداری، حساس ترین دوره تکامل جنین است.

در این زمان، خطر احتمالی رادیوگرافی نیز مانند مصرف انواع داروها بیش از شش ماه بعدی بارداری است.

بهترین زمان درمانهای دندانپزشکی پس از زایمان و یا در صورت فوریت و ضرورت در سه ماهه دوم بارداری است.

اکثر متخصصین ارتودنسی با توجه به همه مطالب فوق توصیه می کنند که خانمهای باردار یا در شرف بارداری درمانهای ارتودنسی بویژه ارتودنسی ثابت را به پس از زایمان موکول نمایند. در صورتیکه خانمی در طی درمان ارتودنسی باردار شود بهترین توصیه، رعایت بهداشت دقیق دهان و دندان و رژیم غذایی غیر پوسیدگی زا ست.