امروزه بوی بد دهان halitosis به طور چشمگیری شایع شده است و باعث رنجش و ناراحتی دیگران در برخورد های اجتماعی با افراد مبتلا به بوی بد دهان می باشد. همچنین در زندگی زناشویی و در بین اعضای خانواده فرد مبتلا به این بیماری بیشتر مورد توجه و نکوهش قرار می گیرد. در مواقعی فرد مبتلا به بوی بد دهان خودش متوجه این حالت نشده و با خیال راحت تمایل به هم صحبتی با اطرافیان را دارد و در محل کار یا سایر مکان های عمومی نیز ممکن است برای عدم ناراحتی شخص مبتلا به بوی بد دهان این موضوع را به فرد نگویند و فقط از او دوری نمایند. بوی بد دهان در اثر عوامل مختلفی اتفاق می افتد و معمولا” قابل درمان می باشد و افرادی هستند که با اطلاع از این بیماری و پیدا نکردن روش درمان دچار ناراحتی های فکری و کناره گیری از دوستان و آشنایان خود می شوند.
شایع ترین دلایل بوی نامطبوع دهان را باید در لثه ها و دندان ها یافت. باقی ماندن ذرات مواد غذایی در دندان ها و شیار لثه به علت عدم رعایت بهداشت دهان (مسواک، نخ دندان و دهانشویه روزانه) سبب تکثیر و فعالیت باکتری ها در این مناطق می شود. پلاک میکروبی، لایه سفید رنگ باکتریایی چسبنده ای است که روی دندان ها و شیار لثه ای (شیار بین دندان و لبه لثه) تشکیل می شود.
شیار لثه ای یک آناتومی طبیعی است که عمق آن می تواند بین یک تا ۳ میلی متر باشد. اینجا یکی از محل های تشامروزه بوی بد دهان halitosis به طور چشمگیری شایع شده است و باعث رنجش و ناراحتی دیگران در برخورد های اجتماعی با افراد مبتلا به بوی بد دهان می باشد. همچنین در زندگی زناشویی و در بین اعضای خانواده فرد مبتلا به این بیماری بیشتر مورد توجه و نکوهش قرار می گیرد. در مواقعی فرد مبتلا به بوی بد دهان خودش متوجه این حالت نشده و با خیال راحت تمایل به هم صحبتی با اطرافیان را دارد و در محل کار یا سایر مکان های عمومی نیز ممکن است برای عدم ناراحتی شخص مبتلا به بوی بد دهان این موضوع را به فرد نگویند و فقط از او دوری نمایند. بوی بد دهان در اثر عوامل مختلفی اتفاق می افتد و معمولا” قابل درمان می باشد و افرادی هستند که با اطلاع از این بیماری و پیدا نکردن روش درمان دچار ناراحتی های فکری و کناره گیری از دوستان و آشنایان خود می شوند.
شایع ترین دلایل بوی نامطبوع دهان را باید در لثه ها و دندان ها یافت. باقی ماندن ذرات مواد غذایی در دندان ها و شیار لثه به علت عدم رعایت بهداشت دهان (مسواک، نخ دندان و دهانشویه روزانه) سبب تکثیر و فعالیت باکتری ها در این مناطق می شود. پلاک میکروبی، لایه سفید رنگ باکتریایی چسبنده ای است که روی دندان ها و شیار لثه ای (شیار بین دندان و لبه لثه) تشکیل می شود.
شیار لثه ای یک آناتومی طبیعی است که عمق آن می تواند بین یک تا ۳ میلی متر باشد. اینجا یکی از کیل پلاک میکروبی است و اگر با یک خلال دندان روی این قسمت بکشید، تجمع پلاک را روی خلال دندان مشاهده خواهید کرد. عدم رعایت بهداشت کافی و نیز تمیز نشدن پلاک میکروبی در ناحیه شیار لثه باعث ژنژیویت (التهاب لثه) و تشکیل جرم و ایجاد بوی نامطبوع می شود.
در بیماری های لثه شیار طبیعی لثه ای از حد طبیعی عمیق تر شده و اغلب قابل تمیز کردن با مسواک نیستند و محل مناسبی برای تجمع باکتری ها محسوب می شوند. لثه ملتهب بسیار مستعد خون ریزی است و با کوچک ترین تحریکی خون می آید که خود نیز از عوامل ایجاد بوی ناخوشایند است. عدم درمان ژنژیویت آن را به پریودنتیت تبدیل می کند که از مرحله قبل وخیم تر است و به همان نسبت باعث بوی زننده ای می شود.
سایر دلایل بوی بد دهان عبارتند از:
– خشکی دهان
بزاق از ترکیب های بسیار با ارزشی است که دهان را به طور دائم تمیز می کند و ذرات و مولکول های بودار را می شوید. همچنین بزاق ترکیب های حاصل از باکتری های پوسیدگی زا را خنثی و به پیشگیری از پوسیدگی کمک می کند. بنابراین یکی از عوارض کمبود بزاق می تواند بوی بد دهان باشد. کم آب شدن بدن به هر دلیلی مثل تشنگی و گرسنگی طولانی یا مصرف برخی دارو ها می تواند باعث خشکی دهان شود.
مصرف دائم آب، میوه جات و مایعات (به جز قهوه و الکل) می تواند از ایجاد خشکی دهان جلوگیری کند. جویدن آدامس بدون شکر به ترشح بزاق و و تمیز کردن محیط دهان کمک می کند. هنگام خواب میزان ترشح بزاق به طور طبیعی کاهش می یابد که دلیل مهم بوی خاص دهان در ابتدای صبح است به خصوص در افرادی که خرخر می کنند و با دهان باز می خوابند.
– سیگار
دود سیگار هم به علت بوی تند ترکیب شیمیایی آن، باعث خشکی دهان و همچنین مستعدکردن محیط برای ایجاد بیماری های لثه می شود.
– زبان
سطح زبان مملو از پرزهای چشایی است که طبعا بین پرز ها، شیارها و فضا هایی تشکیل می شود به طوری که عمق این شیار ها خصوصا در قسمت خلف زبان بسیار بیشتر است. این فضاها منطقه مناسبی برای تجمع موادغذایی، رشد و تکثیر باکتری های گرم منفی است. مشکل بوی بد دهان در بسیاری از بیماران با تمیز کردن دائمی سطح زبان برطرف می شود.
– دندان مصنوعی
دندان های مصنوعی دارای مناطق بسیار مناسبی برای گیر کردن مواد غذایی و رشد میکروب هاست و باید به طور دائم تمیز شوند. همچنین دندان های دائمی که گیر کافی ندارند و اصطلاحا لق هستند، باعث سایش و ایجاد زخم در بافت نرم دهان و تجمع باکتری ها در آن منطقه می شوند که از عوامل مهم ایجاد بوی بد دهان در این افراد محسوب می شود.
– دهان و سیستم تنفسی
گاهی بوی بد دهان به دلیل تخلیه و عبور ترشحات مخاطی از ناحیه پشت حلق ایجاد می شود مانند سینوزیت و آلرژی. ناهنجاری هایی چون شکاف کام، محلی برای احتباس غذا و رشد میکروب هاست. همچنین التهاب و عفونت تونسیل ها می تواند از عوامل بوی بد دهان محسوب شود. شیارهای عمیق موجود در یک لوزه متورم محل مناسبی برای تجمع و تکثیر میکروب هاست.
– تغذیه
در دهان مناطق مختلفی وجود دارد که ذرات غذایی در آن مناطق محبوس می شود و تحت واکنش میکروب ها قرار میگیرند و می توانند بوی بد ایجاد کنند. از جمله این مناطق می توان سطح دندان ها، بین دندان ها، شیار بین لثه و دندان ها و نیز پرز های سطح زبان را نام برد. غذاهای حاوی پروتئین زیاد مثل گوشت قرمز، ماهی و پنیر این موضوع را تشدید می کند. رژیم غذایی با کربوهیدرات کم نیز می تواند باعث تشدید بوی بد دهان شود.
مواد غذایی خشک، سخت و چسبنده مثل چیپس،تافی و… نیز در ناهمواری های دهان و دندان گیر می کند و تنها با مسواک و شست وشو از دهان خارج می شوند که خود باعث افزایش در تکثیر میکروب ها، بوی بد و فعالیت پوسیدگی زایی می شوند.
چگونه بوی بد دهان را از بین ببریم؟
برای درمان بوی بد دهان موارد زیر را رعایت نمایید:
– بعد از غذا مسواک بزنید.
– حداقل در روز یکبار از نخ دندان استفاده نمایید.
– زبانتان را مسواک بزنید.
– جلوی خشک شدن دهانتان را بگیرید.
– از خوراکیهایی که باعث بدبو شدن دهان میشود، دوری کنید.
– هرچند وقت یکبار مسواکتان را عوض کنید. عوض کردن مسواک در هر سه یا چهار ماه یکبار مناسب میباشد. یک مسواک نرم انتخاب نمایید.
– یک یا دوبار در سال به دندانپزشک مراجعه نمایید.
چه زمانی به دندانپزشک مراجعه کنیم؟
اگر بوی بد دهان شما همراه با از دست دادن دندانها یا درد، و یا تورم لثه ها و خونریزی آنهاست به دندانپزشک مراجعه نمایید.
همچنین اگر بوی بد دهان همراه با یکی از علائم زیر در شما وجود دارد به پزشک مراجعه نمایید:
– تب
– گلودرد
– آبریزش بینی
– سرفه همراه با خلط
حتی در صورتیکه هیچ یک از این علائم را نداشتید اما بوی بد دهانتان با وجود رعایت رژیم غذایی مناسب و بهداشت مناسب دهان و دندان ادامه یافت به دکتر یا دندانپزشک مراجعه نمایید.
گاهی اوقات بوی بد می تواند علائمی از یک شرایط خاص پزشکی باشد. اگر شما دیابت، رفلکس معده، بیماری کبد یا کلیوی دارید از پزشک خود بخواهید چگونگی بوی بد دهان در این شرایط را برای شما شرح دهد.
